Đau thần kinh tọa là một căn bệnh liên quan trực tiếp đến dây thần kinh và xương khớp, ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Dấu hiệu nào nhận biết bạn đang bị đau dây thần kinh tọa? Nguyên nhân và cách điều trị đau thần kinh tọa thế nào?
1. Bệnh thần kinh tọa là gì?
Dây thần kinh tọa hay được gọi là dây thần kinh hông to, kéo dài từ thắt lưng xuống đến hông, hai bên mông và xuống mặt sau của cẳng chân, các ngón chân. Đây là dây thần kinh lớn nhất của cơ thể, mỗi người đều có hai dây thần kinh tọa chạy dọc hai bên của cơ thể. Khi bị tổn thương hay bị chèn ép dây thần kinh tọa sẽ gây ra tình trạng đau nhức được gọi là đau thần kinh tọa. Đau thần kinh tọa thường xảy ra ở một bên của cơ thể, cơn đau sẽ xuất hiện dọc theo đường đi của dây thần kinh này.
2. Triệu chứng đau dây thần kinh tọa
Đau dây thần kinh tọa ở giai đoạn đầu thường không có biểu hiện rõ rệt và người bệnh thường hay bỏ qua. Chính điều này là nguyên nhân dẫn đến việc đau thần kinh tọa không được phát hiện sớm và gây ra nhiều biến chứng. Chính vì vậy, khi phát hiện ra các triệu chứng dưới đây bạn nên tới gặp bác sĩ để thăm khám bởi rất có thể bạn đang bị đau thần kinh tọa:
2.1. Cơn đau xuất hiện khi làm việc nặng
Ở giai đoạn nhẹ bạn có thể phát hiện tình trạng đau dây thần kinh tọa bằng cách dựa vào các cơn đau khi lao động nặng, đặc biệt là khuân vác vật nặng. Các cơn đau này sẽ giảm dần khi bạn nghỉ ngơi.
2.2. Đau xuất hiện dọc theo dây thần kinh tọa
Các cơn đau thần kinh tọa thường kéo dài theo dây thần kinh tọa, bắt đầu từ lưng đau lan xuống mông, đùi, bắp chân, bàn chân và ngón chân. Một số trường hợp đau chỉ xuất hiện dọc hai bên chân. Tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương mà mức độ đau sẽ khác nhau. Nếu tổn thương thần kinh tọa xảy ra ở rễ L4 người bệnh có thể bị đau lan xuống khoeo chân. Nếu tổn thương xảy ra ở rễ L5 người bệnh sẽ bị đau kéo dài xuống cả các ngón chân.
2.3. Mức độ đau
Khi bị đau thần kinh tọa các cơn đau sẽ bắt đầu từ âm ỉ đến dữ dội ở những vị trí có dây thần kinh chạy qua. Khi bạn ho, hắt hơi hay ngồi quá lâu một tư thế các cơn đau thần kinh tọa có xu hướng tăng lên.
2.4. Khả năng lan tỏa
Đau thần kinh tọa không khu trú tại một vị trí mà lan tỏa sang cả vùng lưng, mông, đùi, bắp chân, ngón chân. Điều này làm hạn chế khả năng vận động của người bệnh.
2.5 Các triệu chứng khác
Ngoài triệu chứng đau, khi bị đau thần kinh tọa bạn còn có thể gặp phải một số biểu hiện khác như tê bì, ngứa ran, yếu cơ bàn chân, cơ chân.
3. Nguyên nhân đau thần kinh tọa
Có rất nhiều nguyên nhân gây đau thần kinh tọa, để dễ dàng hơn cho việc chẩn đoán và điều trị, các chuyên gia xương khớp chia đau dây thần kinh tọa thành 2 nhóm chính:
3.1. Đau thần kinh tọa không do bệnh lý
Chấn thương, tai nạn trong sinh hoạt, công việc cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh lý đau thần kinh tọa. Những chấn thương này có thể gây chèn ép các rễ thần kinh gây đau thần kinh tọa và ảnh hưởng đến khả năng vận động, các hoạt động hàng ngày của người bệnh. Theo thống kê, có khoảng 20% người bệnh đau thần kinh tọa là do nguyên nhân này.
3.2. Đau thần kinh tọa do bệnh lý
Các bệnh lý xương khớp là nguyên nhân phổ biến gây đau thần kinh tọa. Các bệnh lý có thể dẫn đến các cơn đau thần kinh tọa gồm có:
Thoát vị đĩa đệm
Có thể nói, thoát vị đia đệm là thủ phạm đầu tiên gây đau thần kinh tọa. Khi thoát vị đĩa đệm, các nhân nhầy sẽ theo vết nứt của vòng sợi thoát khỏi vị trí giải phẫu bình thường của nó, các nhân nhầy này sẽ chèn ép vào các rễ thần kinh ở vùng cột sống thắt lưng. Chính điều này là nguyên nhân gây đau thần kinh tọa, mức độ đau thần kinh tọa còn phụ thuộc vào mức độ thoát vị đĩa đệm. Trước đây thoát vị đia đệm chỉ gặp ở người cao tuổi do quá trình lão hóa còn ngày nay thoát vị đĩa đệm đang có xu hướng trẻ hóa.
Thoái hóa cột sống thắt lưng
Thoái hóa cột sống thắt lưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng như biến dạng cột sống, mọc gai xương… Chính những tổn thương này sẽ tác động lên dây thần kinh tọa và gây ra tình trạng đau nhức.
Trượt đốt sống
Trượt đốt sống thường xảy ra do một chấn thương đột ngột nào đó. Tình trạng này thường xuất hiện kèm theo thoái hóa cột sống gây chèn ép vào rễ thần kinh tọa.
Viêm cột sống dính khớp
Các biểu hiện của viêm cột sống dính khớp thường diễn ra âm thầm và khó phát hiện. Khi bệnh bắt đầu chuyển sang giai đoạn nặng sẽ có biểu hiện đau nhức thắt lưng, hông vào ban đêm, bị co cứng mỗi buổi sáng thức dậy. Đây chính là nguyên nhân gây đau thần kinh tọa.
Viêm đốt sống
Viêm đốt sống hay gặp ở người già, tình trạng này gây chèn ép lên các dây thần kinh và gây ra đau thần kinh tọa.
4. Cách chữa bệnh đau thần kinh tọa
Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh đau thần kinh tọa mà bác sĩ sẽ đưa ra các liệu pháp điều trị cụ thể cho từng bệnh nhân. Hiện nay các phương pháp chữa đau thần kinh tọa hay được sử dụng gồm có:
4.1. Chữa đau thần kinh tọa bằng cách chườm nóng hoặc chườm lạnh
Với các trường hợp đau thần kinh tọa ở mức độ nhẹ có thể sử dụng biện pháp chườm nóng hoặc lạnh để làm giảm triệu chứng đau nhức. Nhiệt độ sẽ giúp thư giãn cơ bắp và làm giảm áp lực đè nén lên các rễ thần kinh tọa từ đó các cơn đau nhức, tê bì sẽ được cải thiện. Bạn có thể sử dụng túi chườm nóng hoặc lạnh đặt lên vị trí đau khoảng 20 - 30 phút nhé.
4.2. Luyện tập thể dục hỗ trợ điều trị đau thần kinh tọa
Các bài tập giãn cơ sẽ giúp vùng lưng được thư giãn, áp lực được giải phóng. Dây thần kinh tọa không còn bị chèn ép, từ đó các cơn đau sẽ được giảm dần.
4.3. Điều trị nội khoa
Khi bạn bị đau dây thần kinh tọa các bác sĩ sẽ thường kê các thuốc có tác dụng làm giảm triệu chứng đau như:
- Thuốc giảm đau: thuốc giảm đau thông thường hay được lựa chọn nhất là Paracetamol, opioid…
- Thuốc giảm đau chống viêm NSAIDs: ibuprofen, diclofenac.
- Thuốc giãn cơ.
- Thuốc bổ dây thần kinh.
- Ngoài ra nên kết hợp với các thuốc điều trị thoái hóa khớp tác dụng chậm như glucosamin, chondroitin… bởi hầu hết các trường hợp đau dây thần kinh tọa đều là hậu quả của quá trình thoái hóa khớp.
4.4. Phẫu thuật điều trị đau thần kinh tọa
Phẫu thuật điều trị đau thần kinh tọa được chỉ định khi các biện pháp khác không đáp ứng được. Với phương pháp này bác sĩ sẽ loại bỏ nguyên nhân dẫn đến đau thần kinh tọa như gai cột sống, khối u, một phần đĩa đệm bị thoát ra…
Trên đây là những thông tin cần thiết về bệnh đau thần kinh tọa. Hi vọng bài viết này sẽ cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn đọc.
